Piknik Rehberi

Yaz bu sene geldi mi? Sanki tam gelmedi. “Aslında güneşli ama hafif hafif esiyor” diye diye geçse de bunaltıcı günlerin ardının kesilmediği dönem çok uzakta değil. Güneşli günlerin vazgeçilmez arzusu piknikler için hazırlanmanın sırası geldi. “Piknik” kütüğünü ve geçmişini iyi bildiğimiz kelimelerden. Fransızca pique-nique kelimesi 1692’de yayımlanan Fransızca dil kılavuzunda ilk defa boy gösteriyor. “pique” kısmı, didiklemek, ufak ufak almak gibi anlamlara sahip; “nique” kısmı da olayın ruhunu yansıtırcasına oyuncul bir ekleme.

Orijinal anlamı “konukların kendi yemeklerini veya içkilerini getirdikleri etkinlik” İlginçtir ki İngilizcede bu tarz bir etkinlik için güncel olarak kullanılan bir kelime var, “potluck.” Fakat Türkçe’de yok. İlk aklıma gelen kültür genellemesi misafirperverlik üzerinden bir açıklama: “Ne o öyle, misafir yemek mi getirir?” Oysa başka bir açıklaması da olabilir, belki de yemek ve aidiyet ilişkisi güçlü olan bir toplum veya toplumlar bütünü olduğu içindir.

Velhasıl biz konumuza ve Türkçemize geçmiş olan pikniğe dönelim. Piknikte misafirden gayret beklemeyecekler için bir rehber hazırladık. Püf noktalar, farklı tarz piknikler, bu pikniklerde ne yenir ve ne içilir, bizden pikniklerinize eşlik etmeye layık bazı gereç önerileri.

Haydi örtüler fora!

REHBER

Üç piknik tipi, üç piknik sepeti

• Romantik piknikler
• Kalabalık dost meclisi piknikleri
• Kahvaltı niyetine piknikler

Piknik bir etkinlik janrı olarak sayısız üsluba ve vesileye sahip olabilir. En sık karşıma çıkan üç tarzı konu almak en akıllıcası olur diye düşündüm. Bunlar romantik piknikler, arkadaş piknikleri ve kahvaltı piknikleri. Hepsinin farklı tarzları ve menüleri var.

1. Romantik Piknik

Romantik denince akla mum ışığı gelir. Mum önermiyoruz. Bir kere karanlıkta piknik de önermiyoruz. Piknik dediğin güneşle haşır neşir olmaktır. Romantik piknikler için bu ilişki biraz açıktan yaşanıp bir ağacın gölgesine sığınılabilir, gövdesine yaslanılabilir. Sepetin rattan olması, içinin ufaktan dolup taşması, içinde plastik çatal bıçak veya tabak olmaması mühim noktalar.

İki kişilik bir piknik için bir sunum tahtası, bir bıçak iki çatal ve iki bardak yeterli. Bir şişe şarap da eklenip sepetin ucundan kafayı çıkartmışsa bu iş tamamdır. Bayramlıkları değil de daha ketenleri, çimden çok leke olmayacakları çekmek insanı Pinterest paneli gibi ilhamlık ve ibretlik yapar.

Sepet: Romantik pikniklerin en ayırt edici özelliği estetik olarak da çekici olmalarının bir zorunluluk ve sorumluluk olması. Pikniği düzenleyen başlıca kişinin özen göstermesi gereken bu boyut menüyü absürtleştirmeden güzelleştirmeyi püf nokta hâline getiriyor.

Bunun dışında yemeklerin hepsi tek lokmalık olmalı. Bir kere romantik piknikte kesme ve biçme uğraşları insanın gözünü sevdiğinden uzaklaştırır. İkincisi de eller işe dâhil olunca kirlenir ve yağlanırlar. Bu yüzden tek lokmalık yemekler, hızlıca iki parmağın kullanılıp kolayca silinebildiği hâlde örtüdeki yerini bulmalı.

Romantik piknik menüleri, şaraplı bir randevuya gitmek gibi düşünülebilir. Şarküteri ve peynirler, eli pek kirletmeyecek krakerler, kıtır ekmekler ve sürülmelik veya daldırılmalık tatlı/tuzlu ezmeler.

Romantik piknikler için piknik sepeti önerimiz:

Burada çikolataya batırılmış çilek gibi yüksek oranda mesaj bulunduran, klişeleşmiş seçimlerdense daha klasik, pastoral bir seçki lazım. İki tarz kuru et, iki çeşit peynir, iki çeşit meyve, karışık ve kaliteli kuruyemiş gayet yerinde bir kadro. Etlerde ve peynirlerde sert ve yumuşak, kokulu ve kokusuz gibi bir kontrast olması en sağlıklısı. Kokusu çok keskin ve yorucu peynirler hem dışarının sıcakları hem sürekli kokuyla haşır neşir olma açısından bu sefer çok tercih edilmemeli.

Meyvelerde üzüm her zaman gönüllerin fatihi olsa da belki mevsimine göre kiraz, çilek, iri küp doğranmış sert kavun, şerit kesilmiş parmak karpuz, ufak mürdüm eriği gibi tercihlerle ortam şenlendirilebilir. Meyvede kuralımız ısıra ısıra yenme gerekliliğini ortadan kaldırmak. Piknikte ıslak eller de yapış yapış çeneler de makbul değil. Bunların arasına belki hafif bir humus veya daha elegant bir ezme batırılabilecek ufak kraker veya kıtırlarla peşkeşlenebilir.

Son olarak biraz daha karnı tok tutacak, İngilizce’de en ideal şekilde adlandırılan finger food usulünde ufak sandviçler yapmak mümkün. Bunlar da önceden hazırlanıp tek lokmalık halde kesilirse ideal sağlanmış olunur. Benim favorim sıcaklarda bunaltmayacak şekilde ince beyaz ekmek ortasına tuzlu ricotta (veya tercihinizdeki krem peynir) üstüne dikine ince şeritler hâlinde kesilmiş ve diyagonal yerleştirilmiş salatalıklar. Bunun üstüne az bir limon suyu ve zeytinyağı, serpmelik tuz, karabiber ve süslük dereotu yaprakları eklenince harika bir paketleme oluyor.

Gelelim romantik pikniklerin olmazsa olmazı şaraba: Bir kere cam bardak lazım. Onun için de sağlam ve düz bir zemin. benim tavsiyem şarküterileri dizmelik büyük bir tahta götürmek ve bardaklara yer kalacak şekilde dizmek. Dostlarım bilir, uzun bacaklı kadehleri oldum olası ne gözüm ne elim tutmaz. Fakat istisnam, romantik pikniklerdir. Düşme tehlikelerine rağmen bacaklı kadehler estetik olarak daha uygun. Renklerden renk beğenelim; beyaz ve kırmızıdan birer örnek verelim. Beyazlardan Yedibilgeler Bornova Misketi diyorum. Bu şarapla parfüm koklar gibi şarabı koklayıp pek romantik dakikalara hızlıca geçiş yapılabilir. Zira kendileri yerel üzümlerimizin en aromatiklerinden bol bol çiçek kokuları, tatlı tatlı meyve notları var. Bu şarabı seçmek bir buket çiçek almak gibi olabilir. Kırmızılardan Vinolus Kalecik Karası diyorum. Açık yakut rengi pek romantik. Pamuklara sarıp sarmalayan yumuşak tanenleri de tam randevuluk! Kolay içimli, yormayan bir şarap kendileri. Kalecik Karası’ndan çok zarif şaraplar çıkıyor, bu örnek de onlardan bir tanesi. Romantik piknikte de zerafet eksik olmasın diyerekten bu kırmızıyı öneriyorum.

2. Arkadaşlarla Piknik

Arkadaş piknikleri romantik pikniklerden epey ayrı bir konsept. Arkadaş pikniğinden kastımız, örtü yanına örtü serilen, tek daire değil, birbirine bakan sırt sırta bile verenin olduğu kalabalık dost meclisi.

Bu sosyal beceri ve dışa dönüklük sınayan ortamlar için en büyük önem teşkil eden konu, mesken seçimi. Büyük gruplar, hele ki piknikte olmanın coşkusu ses tellerine yansıyınca ses çıkarır. Piknik alanında geniş, engebesiz ve başkalarına pek rahatsızlık vermeyecek kadar etrafı sakin veya izole bir yer bulmak lazım. Bunun ideal senaryoda en yakın tekele de pek gayret gerektirmeyen bir mesafede olması gerek. Nitekim büyük grupların ihtiyaçları tükenmez, en sağlıklısı stratejik bir noktaya örtü kurmak.

Büyük grup deyince zaman da akar geçer; sırf goygoy safi gıybetle yetinmeye ne gerek var? Arkadaş grubu pikniklerine oyun kartları, kart oyunları, tavla, hatta küçük taş bulundurmayan herhangi bir masa oyunu dâhil edilebilir. Hoparlöre yedek illa gerekir. Fazladan birkaç çakmak getirmekte ve birkaç küllük niyetine kullanılan kutu biçimli nesne bulundurmakta fayda var. Çöpleri de özenle toplamak, senin benim ayrımı yapmaksızın ortalığı temizlemek en doğrusu.

Sepet: Gelelim menüye. Büyük gruplu pikniklere tüketimi kolay, ellerin kirlenmesinde destur olmayan kuru ev yemekleri rahatça getirilebilir. Benim favorim şaşmaz, hep elden ele dolaşan mercimek köftesi kutusu olur. Etsiz çiğ köfte bir alternatif olabilir. Tek kullanımlık geri dönüştürülebilir kağıt tabaklarla işin içine salatalar (özellikle sosunu tutabilen daha yaprağı kıt salatalar), kısırlar girebilir. Kekler ve börekler asla yadırganmaz. Biraz da sonrasında bira sefasına eşlik edecek çerezler gırlası olur.

“Biz arkadaşlarla ilginç atraksiyonlara girmeyi seviyoruz” diyenlerdenseniz gazlı meyve yapmayı denemenizi öneririm. Gazlı meyveler, tam anlamıyla içine gaz aktarılmış meyveler; ısırınca içinde su değil soda varmışçasına his veriyorlar. Hem lezzetini ilginçleştiriyor hem de insanın kafası yanıyor, üzerine sohbet etmesi keyifli bir yiyecek. Yapması da aslında epey basit. Bir soğutucu kutuya meyveler dolduruluyor, yanlarına kuru buz ekleniyor (gıdada kullanıma uygun olmasına dikkat edin) ve kutu kapatılıp streç filmle sarılıyor. 14 saat sonra gazlı meyveniz hazır.

Büyük grup pikniğinde ya tekelden bira alınır, bittikçe takviye yapılır ya da iyi organize olunur ve bir soğutucu çantayla (buz kutusu) gelinir. İçine biraz buz dökülür ve üstüne biralar veya şaraplar iliştirilir. Şarap olması takdirinde romantik pikniklerin aksine cam bardaktan kaçınmak daha mantıklı.

Şarabı seçmek için: Muhabbet bol, şarap da bol olmalı. Cep yakmayan bir şarap seçelim derim; fiyat-kalite performansı arayalım. Herkesin de sevebileceği, uçlarda yaşamayan, dengeli bir şarap önereceğim: Kuzeybağ Kösetevek. Yerel üzümlerimizden %100 Kösetevek’le yapılan bu şarap, hem yoğun meyve notları hem de dengesiyle çoğu kişinin beğeneceği bir şarap.

Arkadaş piknikleri için piknik sepeti önerimiz:

3. Kahvaltı Pikniği

Piknik, eskiden öğleden öncesine ait bir etkinlik konseptiydi. Zamanla büyüdü, güçlendi ve gün batımlarına kadar uzandı. Fakat içindeki kahvaltı hevesini hep sakladı. Kahvaltı pikniği başlı başına bir keyif, belki de hafta sonu güne başlamanın en zevkli hâli. Kahvaltı pikniği için temel kurallarımız geçerli. Belki öğle güneşini tepeye almadan bir gölge yakınında konuşlanmak akıllıca olur, fakat bunun dışında mantra’mız aynı. Burada aslında değişen başlıca unsur menümüz.

Sepet: Kahvaltı pikniklerinde kahvaltı ürünleri menünün baş tacı olma hakkı kazanıyor. Krakerlerin yerini dilimlenmiş simitler, kızarmış ekmekler alıyor. Şarküteri tahtasındaki peynirlerin yerini süzme beyazlar, küp kaşarlar alıyor. Cam kapta çeri veya ay dilim domatesler, salatalıklar ve zeytinler aramıza katılıyor. Reçel, peydah oluyor. Reçel konusunda tavsiyemiz bir tatlı kaşığını reçel kavanozunda sabit tutmak ve ortak kullanmak. Pişmiş yumurtaya yeltenmek, piknik için pek akıl kârı değil açıkçası ama insanların haşlanmış yumurtasına da karışmamak lazım. Belki kahvaltı pikniklerinde bir istisna sandviçler olabilir. Çay saati lokmalık sandviçler yerine okkalı bir ciabatta, baget veya somun ekmek içine dilim kuru etler, dilim yağlı peynirler, biraz yeşillik ve ekşili yağlı bir sos konularak elde yemelik bir lezzet eklenebilir. Benim ekstra bir önerim de Café Privato kahvaltısında karşılaştığım avokado ezmesini dâhil etmek. Simitle sıyırmalık bir ezme olarak avokado, yeşil soğan ve kişnişle yerli guacamole yapılabilir.

Tabii ki kahvaltı pikniğinin olmazsa olmazı çay veya kahve. Kahveyi evde yapın veya yakınlardaki bir kafeden alın lütfen, zahmetinize değen kahve en lezzetli kahvedir. Mesele çay olunca ben demini beklememiş sevenlerdenim. Önerim, iyi bir termosa sıcak suyu koyup sallama çayı piknik mahalinde termosun içine poşetleri atmak suretiyle pikniğinize dâhil etmek. Son olarak biraz daha güneşi kutlama peşinde olanlara soğuk bir Mimoza önerebilirim. Yine termosta götürmelik veya mahalde karıştırmalık. Tabii seveni sek köpüklü şarap da içebilir. Kahvaltıda köpüklü pek keyifli olur diyorum ve Pamukkale Mulier’in köpüklüsünü öneriyorum. Hem de bu şarap 37,5cl. Kahvaltıda koca bir şişe bitiremeyiz dersen aç bir şişe, yap keyfini. Misket üzümünden yapılıyor, pek rahat içimli. Bu yüzden de kahvaltı pikniğine güzel eşlik eder.

PÜF NOKTALAR

Piknik 101
Temel hususları beraber hatırlayalım, birkaç da püf nokta verelim. Piknik, artık yer sofrası alışkanlığını kaybedenlerimiz için pek de rahat bir etkinlik değil. Bu yüzden bu rehberin amacı, öncesinde, sonrasında ve esnasında piknik deneyimini kolaylaştırmak ve rahatlaştırmak. Her şeyin başı, seçilen mesken. Sokaktan uzak, araba gürültüsü olmayan, düz çimenlik alanlar piknik için en ideali. Yakınlarda bir tatlı su kaynağı olması estetik değeri artırsa da böcekleri de artırıyor, seçim sizin. Mekânı bulduğunuz parktan hoşnutsunuz: Baktınız düz gözüken, yeterince çimli 4 metrekareye tekabül eden bir alan da var. Oraya çökeceksiniz. İlk başta örtü serme faslı var. Asıl, pek şeker örtünüzü örtmeden altına bir muşamba veya duş perdesi gibi su geçirmez bir örtü sererseniz hem leke bırakmaz hem de ıslanma ihtimalinizi azaltırsınız. Sonra sepetinizi örtünün ortasının biraz ötesine yerleştirdiniz. Yemek kutularınızı çıkardınız, dizdiniz. Bardakları da çıkardınız. Bardaklar illaki devrilecek, hep elinizde taşıyacak değilsiniz ya. Ama akıl etmişsiniz, düz bir kesme tahtası veya ayaklı bir tepsi getirmişsiniz. Piknik partneriniz dehanıza hayran. Herkes mutlu.

Tek lokmalık yemekleri yediniz, iki parmağınız dışında kirli hiçbir yeriniz yok: Onları da azıcık yalayıp hüpletmek suretiyle temizlemek deneyimin âdeta bir parçası. Yine de peçeteleriniz hazır. Islak mendil ve kağıt havluda getirmişsiniz. Çöplerinizi toplamak için de bir poşet, zaten. Bir şeyler içme faslında eksik olma ihtimali en yüksek gereç: tirbuşon. Bunu unutmamak için ister elinize yazın ister dövmesini yapın, bir çare bulun. En baş ağrıtan bu olur. Özellikle beyazlar ve köpüklülerde şarabı soğuk tutmak için evden çıkmadan yarım saat önce şarabı buzluğa koymak ideal. Yolda da iyi dursun diye götüreceğiniz su şişelerini dondurup şarabın yanına koyarsanız hem şarabınız soğuk kalır hem suyunuz eridiğinde soğuk ve içmeye hazır olur.

Güneş için gözlüğünüz, serinleme ihtimali ve yastık desteği için hafif bir ceket veya ince kazağınız piknik evreninin deprem çantasıdır. Hoparlörü geceden şarj etmişseniz, bir de ne olur ne olmaz bir sivrisinek ilacı almışsanız yanınıza, her şey hazır.

Kontrol listemiz:

• Örtü
• Örtü altına muşamba veya su geçirmez örtü
• Sepet
• Paketlenmiş veya kutulanmış yemeklerimiz
• İçkimiz
• Tirbuşon veya şişe açacağı
• Su
• Tabak, çatal, bıçak
• Bardak
• Güneş gözlüğü
• Hoparlör
• Sinek ilacı
• Peçete
• Islak mendil, kağıt havlu
• Çöp poşeti olarak kullanılacak poşet
• Çakmak

İŞTAH AÇANLAR

Örtü: Üstüne oturacağınız güzel görünümlü örtünün altına su geçirmeyecek tarzda bir örtü atmakta fayda var. Hem toprakta ve çimlerde ıslaklığın geçmesini hem örtünün kirlenmesini hem de böcekleri kısmen de olsa engeller. Bir duş perdesi veya çok hışırdamayacak bir muşamba sermek en basit çareler. Üstüne ister misafirlere çıkardığınız masa örtüsünü ister anneannenizden ödünç aldığınız pikeyi isterseniz de daha pastoral gözükmek için kırmızı ekose klasik örtülerden serebilirsiniz.

🥦 Paketleme: Piknik malzemelerinin, özellikle de kuru etler, peynirler ve meyvelerin paketlenmesinde plastik veya kağıt israfındansa tekrar kullanılabilir paketlemeleri tercih etmek, üzerinde oturduğumuz çimlere ve altına serildiğimiz ağaçlara boynumuzun borcu. Bir piknik örtüsü üzerinde kırışık naylonlar veya buğulu plastikler görmek yerine renkli bir kese olması, kanımca, piknik deneyimini de tatlılaştırıyor.

🥛 Termos: Termos ne kadar basit bir nesne de olsa, kalite farkının kolayca anlaşıldığı o gereçlerden. Sürdürülebilirlik namına insan ne içtiği suda, çayda, kahvede metalik bir tat almalı ne de az bir süre soğuk veya sıcak tutacak bir cisim için bu kadar ağırlık külfetini çekmeli. Bu konuda Stanley, biraz cüzdan titreten fakat hakkını veren markalardan.

Tabii burada böyle uzunca anlattık da o bizim merakımızdan. Piknik sonuçta, çok da ciddiye almamak lazım. Maksat açık havada keyifli bir vakit geçirmek. Ama olur da önceden başkasının tertibi, detayı düşünmesi işine gelecek bir arkadaşınız vardır; o zaman bu rehberi ona iletmekten aman ha, kendinizi alıkoymayın.